Wat ooit begon als een kortstondige hype onder jongeren, is inmiddels uitgegroeid tot een hardnekkig probleem: het gebruik én de achtergelaten cilinders van lachgas.
In Soesterberg worden met regelmaat halflege lachgascilinders aangetroffen in de struiken, speeltuinen en parkeerterreinen. Vrijwilligers van het schoonmaakteam “Soesterberg Ruimt Op” ruimen ze regelmatig op, maar de zorgen nemen wel toe.
“Het lijkt soms wel of er elk weekend nieuwe flessen bij komen,” vertelt een van de vrijwilligers. “We vinden ze tussen het zwerfafval, naast bankjes of gewoon midden op straat. Het is niet alleen rommel, het is ook nog gevaarlijk.”
Explosiegevaar en milieuschade
De gevaren van lachgas beperken zich niet tot het gebruik ervan. Ook het afvoeren van de cilinders blijkt een groot probleem. Veel van de flessen die worden gevonden, zijn nog deels gevuld met gas. Dat maakt ze potentieel explosief en brandgevaarlijk. Wanneer een cilinder openspringt of in aanraking komt met vuur of een vonk, kan dat grote schade veroorzaken.
Afvalverwerkers nemen cilinders niet aan
De vrijwilligers van Soesterberg Ruimt Op en de gemeente Soest bevestigen dat de situatie nijpend is. Ze krijgen met regelmaat meldingen binnen van gevonden lachgascilinders. De buitendienst van de gemeente Soest verzamelt ze, maar loopt vast bij de afvalverwerking. De afvalverwerkers nemen de cilinders volgens wethouder Auke Treep niet aan, omdat daar geen duidelijke afspraken over zijn gemaakt. De gemeente Soest krijgt de cilinders terug en moet ze vervolgens zelf opslaan.
Het gevolg is dat de brandweer in Soest inmiddels te maken heeft met een groeiende voorraad gevaarlijke gasflessen. “De opslag zit behoorlijk vol,” aldus wethouder Treep. “Er komen steeds weer nieuwe bij. Het risico is groot, want als er één ontploft, kan dat ernstige gevolgen hebben voor onze mensen en voor de omgeving.”
Verbod op verkoop, maar gebruik blijft
Sinds 2023 is het recreatief gebruik van lachgas in Nederland verboden. Het middel staat op de lijst van verboden stoffen in de Opiumwet. Toch blijkt handhaving lastig. Lachgas wordt nog steeds verhandeld via sociale media en kleine webshops. Gebruikers ervaren het middel als ‘onschuldig’, maar dat beeld klopt niet, benadrukt de GGD. “Regelmatig gebruik kan leiden tot zuurstoftekort in de hersenen, tintelingen, verlammingsverschijnselen en zelfs hersenbeschadiging,” aldus de GGD.
Oplossing niet alleen in het gebruik van lachgas
Wethouder Treep zegt in gesprek te zijn met afvalverwerkers om tot een veilige en structurele aanpak te komen. Tot die tijd blijft Soesterberg, maar ook Soest, kampen met een groeiende stapel gevaarlijke cilinders.
Als er totaal geen handhaving is m.b.t. de verkooppunten blijft dit spelen.
Politiek beslist dat het niet verkocht mag worden maar aan de bestrijding verkoop wordt geen aandacht gegeven. Dus de gemeente moet niet piepen. De burgemeester is niet de absolute hoofd van de politie, maar staat wel aan het hoofd van de politie voor de handhaving van de openbare orde en de hulpverlening binnen de gemeente dus maak het prioriteit.