Op woensdag 19 november 2025 wordt op Park Vliegbasis Soesterberg de jaarlijkse herdenking gehouden ter nagedachtenis aan de drieëndertig Nederlandse verzetsstrijders die op diezelfde dag in 1942 door de Duitse bezetters werden geëxecuteerd.
Al 83 jaar geleden
De executie vond 83 jaar geleden plaats achter de voormalige schietbaan op de vliegbasis, ver van de bewoonde wereld. De drieëndertig mannen maakten deel uit van verschillende verzetsgroepen uit het hele land. Zij waren verzetsstrijders van het eerste uur, mannen die zich al vroeg tijdens de bezetting, met gevaar voor eigen leven verzetten tegen de Duitse overheersing. Hun arrestatie en doodvonnis kwamen zonder proces of aankondiging. De executie was, voor zover bekend, geen represaille voor een specifieke verzetsdaad. Alles gebeurde in het geheim, buiten het zicht van de bewoners van Soest en Soesterberg.
Na de bevrijding kwam pas de bevestiging
Pas na de bevrijding, in 1945, kwamen geruchten over de executies opnieuw naar boven. Op aanwijzing van lokale bewoners werd gezocht op de vermoedelijke plek, waar uiteindelijk het massagraf werd gevonden. Sindsdien is de plek een gedenklocatie geworden. Tegenwoordig markeren een houten kruis en een steen met een bronzen plaquette, waarop de namen van de drieëndertig staan gegraveerd, de stille open plek in het bos.
Herdenking bij het monument op de vliegbasis
De herdenking, georganiseerd door de Stichting Comité 4 en 5 mei Soest-Soesterberg, begint om 13.15 uur bij het monument op de voormalige vliegbasis. Tijdens de plechtigheid worden kransen gelegd en worden de namen van de omgekomen mannen voorgelezen.
Namens de Gemeente Voorst en Soest
Loco-burgemeester Karin Scholten spreekt namens de gemeente Soest, terwijl burgemeester Paula Jorritsma-Verkade van de gemeente Voorst het woord voert namens haar gemeente. Vijftien van de drieëndertig slachtoffers kwamen immers uit de regio Deventer, Twello, Terwolde en Voorst.
Een bijzonder moment tijdens de herdenking is de bijdrage van Pierre Don, die een lezing zal geven over Henri Herman “Han” Moquette, één van de geëxecuteerden. Moquette was officier en verzetsman en geldt als een symbool voor de moed en vasthoudendheid van velen die in de oorlog hun leven gaven voor de vrijheid.
Leerlingen spelen een belangrijke rol
Ook dit jaar spelen scholieren een belangrijke rol. Leerlingen van OBS De Egelantier uit Soest leggen 33 witte rozen bij het monument, één voor iedere gevallen verzetsstrijder. Zij lezen de namen voor, dragen gedichten voor en assisteren bij de kranslegging.
Voorafgaand aan de plechtigheid worden familieleden, nabestaanden en genodigden vanaf 12.00 uur ontvangen in Restaurant De Soester Duinen. Belangstellenden uit Soest, Soesterberg en de rest van Nederland zijn van harte welkom om de herdenking bij te wonen. Bezoekers kunnen parkeren bij het Nationaal Militair Museum en vandaar te voet naar het monument lopen.
Met deze sobere en respectvolle ceremonie blijft de herinnering aan de ‘33 van Soesterberg’ levend, als eerbetoon aan hun moed en als waarschuwing om vrijheid nooit als vanzelfsprekend te beschouwen.
