Het is zomer en dat betekent hogere temperaturen, maar door deze warmte neemt ook de uitbreiding van de eikenprocessierups en de bijkomende overlast toe. De gemeente Soest is vanaf april dit jaar preventief bezig om de overlast zoveel mogelijk te beperken, maar het is een behoorlijke klus aan het worden.
Net als verschillende andere gemeenten en de provincie Utrecht doet Soest aan preventie en bestrijding. Dit betekent dat gemeentelijke eikenbomen worden bespoten met een biologisch middel dat ervoor zorgt dat de rups uitdroogt. Het middel dat gebruikt wordt is behalve voor rupsen niet schadelijk voor mensen of dieren.
In Soest en Soesterberg worden eikenbomen langs drukbezochte locaties, enkele drukke fietspaden, rond speelvelden en de sportvelden op die manier behandeld. Daarnaast worden in de periode mei-september de rupsen en nesten op diverse locaties weggezogen en verbrand.
De eikenprocessierups is de larve van een nachtvlinder, een behaarde rups die in de maanden mei tot en met september overlast kan veroorzaken. Ze leven in groepen en maken op de stam of de dikkere zijtakken van de inlandse eiken spinselnesten. Vanuit hun nesten gaan de rupsen ‘s nachts groepsgewijs (in processie) op zoek naar voedsel (eikenbladeren van vooral de inlandse eik). De eikenprocessierups is te herkennen aan zijn sterke beharing. De besmette eikenbomen zijn te herkennen aan de specifieke nesten: dichte spinsels met vervellinghuidjes, uitwerpselen en brandharen.
De brandharen van de eikenprocessierups zijn de veroorzakers van overlast. Nadat iemand in contact is geweest met de brandharen kunnen gezondheidsklachten ontstaan. Ook mensen die in de nabijheid van besmette bomen komen kunnen hinder ondervinden, omdat de brandharen zich door de lucht verspreiden.
De reacties kunnen van persoon tot persoon verschillen. De huidirritaties die binnen acht uur optreden, zijn rood en pijnlijk en gaan gepaard met hevige jeuk die tot twee weken kan aanhouden. Als de brandharen in de ogen komen, kan binnen enkele uren, een rode, pijnlijke en jeukende zwelling en irritatie optreden. Inademing van de brandharen kan leiden tot irritatie en ontstekingen van het slijmvlies van de neus, keel en luchtwegen. Klachten verdwijnen over het algemeen binnen twee weken. Een zachte crème met menthol kan verlichting geven. Bij ernstige klachten wordt aangeraden contact op te nemen met de huisarts.
Ongemak kan voorkomen worden door ieder contact met rupsen en resten ervan, zoals vrijgekomen brandharen en lege nesten, te vermijden. Zorg bij bezoek aan (natuur-) gebieden, waar de rupsen voorkomen, voor een goede bedekking van de hals, armen en benen en ga niet op de grond zitten. Ga na aanraking van de rupsen of haren niet krabben of wrijven, maar was of spoel de huid met water.
Iedereen kan, als ze een eikenprocessierups zien, een melding maken bij de gemeente via www.soest.nl/melding-openbare-ruimte. Een kleine kanttekening: De Gemeente Soest bestrijdt alleen rupsen in gemeentelijke bomen.
Als inwoners in eigen bomen rupsen aantreffen, raadt de gemeente aan om contact op te nemen met een gespecialiseerd bedrijf in bestrijding. In 2019 voert De Ridder BV uit Soesterberg de eikenprocessierupsenbestrijding in de gemeente Soest uit.
Meer informatie is te vinden op de website van het RIVM: www.rivm.nl/Onderwerpen/E/Eikenprocessierups
